ADAMOTU (Mandragora autumnalis)
Mahalli adı: Abdüsselam otu, kan kurutan, höngürük otu, cin elması, köpek otu, hacılar otu.
Kökeni ve Yayılışı
Avrupa kökenli bir bitkidir. Sıcak bölgelerde, Akdeniz ikliminin hakimim olduğu Doğu Akdeniz, Orta Asya ve Kuzey Hindistan'da hekimlikte kullanılan bir bitkidir. ülkemizde, Batı ve Akdeniz Bölgelerinde; Muğla, Antalya ve İçel illerinde bulunur. Akdeniz ülkelerinde yaygın olan bu bitkinin Anadolu'da iki çeşidi bulunur. Adamotu, Mısırlılardan beri bilinmekte ve kullanılmaktadır.
Bitkisel Özellikleri
Adamotu 1.0-2.5 cm kalınlığında, dallanan çok iyi gelişmiş bir kazık köke sahiptir. Kök, etli, grimsi, sarı renkli, ekseriye iki parçalı çatal köklüdür. Gövde, otsu olup çok yıllık bir bitkidir. Adamotu nun rozet yaprakları, topraktan fışkırır gibi yükselirler. Patlıcangillerden olup kökten süren çok geniş, dalgalı yaprakları bulunur. Çiçekleri morumsu ve hoş kokuludur.
İçerikleri
Bileşiminde %0.3 oranında alkaloit , %2 1 . 1 oranında protein, %22.6 oranında sabit yağ bulunur. Alkaloitlerin, göz bebeğini genişletici ve kalp atışını yavaşlatıcı etkileri vardır.
Faydalanma Yönleri
Kullanılan kısımları kök ve tohumlarıdır. Çok eski zamanlardan beri hekimlikte kullanılan bir bitkidir. Kurutulmuş kökleri; ağrı kesici, uyuşturucu, sakinleştirici, yatıştırıcı, cinsel gücü artırıcı olarak kullanılır. Romatizma ağrılarının giderilmesinde ve tümörlerin tedavisinde yararlanılır. Kökleri süt ile kaynatılarak, yavaş iyileşen yaraların tedavisinde, astını, kolit, öksürük. saman nezlesi, şizofren ve bunun gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılır. Bu maksatla, %1 'lik infüsyon şeklin de hazırlanır ve günde 1-2 bardak içilir. Toz halinde bir defada 20 g alınır veya hap şeklinde günde 3 defa alınır. Zehirli alkaloitler taşıdığından dikkatli kullanılmalıdır. Meyvelerin hoş görünümlü olması nedeni ile çocuklar tarafından yenilmektedir. Fazla yenilmesi halinde, miktara bağlı olarak zehirlenmeler olmaktadır. Zehirlenmenin ilk dönemlerinde, sarhoşluk ve baş dönmesi gibi belirtiler görülür.
Suyundan buruna çekildiğinde uyku getirir. Tohumları yutulduğunda kadın hastalıklarına ve rahim hastalıklarına karşı iyi gelir. Kanın hareketini keser, idrar yanmalarını azaltır, doğurganlığı artırır ve şifa vericidir. Taze yapraklarından elde edilen öz veya kuru yapraklarından elde edilen tozu, bal mumu ile karıştırılarak krem hazırlanılır ve egzamalar için kullanılır.
