Keten (Linum usitatissimum) 30-100 cm boyunda olan mavi çiçekli ve tek yıllık bir bitkidir. Keten tohumu ve keten tohumu yağı olmak üzere 2 formda kullanılmaktadır. Son yıllarda adından çokça bahsedilen keten tohumunun keşfi 1951 yılına dayanmaktadır. Alman Dr. Johanna Budwig ‘Keten Yağı Diyeti’ ile keten tohumu yağının kanser önleyici ve iyileştirici etkisini ilk kez ortaya koymuş ve Nobel ödülü kazanmıştır. Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü keteni, kanser önleyici gıdalar arasında saymaktadır.
Keten tohumu; folik asit, E ve B grubu vitaminleri, kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, fosfor mineralleri, lif, omega 3 ve omega 6 yönünden zengindir. Alfa linoleik asit, iyi kalite protein, flavonoid, lignan, fenolik asit gibi fitokimyasal maddeler içerir. Bu özelliğinden dolayı genellikle ‘fonksiyonel gıda’ grubundadır.
İçerdiği protein, genetik ve çevre koşullarına göre değişkenlik gösterebilmektedir. Soğukta gelişen keten tohumu düşük protein, sıcakta gelişen keten tohumu yüksek protein içerir. İyi metiyonin ve sistein aminoasidi kaynağıdır, lizin, treonin, tirozin aminoasidi açısından fakirdir. Keten tohumu proteini, kan glukozunu 2 şekilde etkiler; insülin salınımını arttırır ve polisakkaritlerle birlikte gıdaların glisemik indeksini etkiler. Yapılan bir çalışmada, keten tohumu ve soya proteinlerinin plazma trigliserit ve ürik asit miktarları değerlendirilmiştir. Keten tohumunun soyaya göre trigliserit konsantrasonunu 2 kat daha azalttığı ve daha hipoglisemik etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca keten tohumu serum ürik asit miktarını belirgin derecede düşürmüştür.
Omega 3 açısından zengin kaynaklardan sayılabilen keten tohumu, nabız dahil kan basıncını düşürür, bağışıklık sistemini güçlendirir, yağların yakılmasını tetikler, bu özelliklerinden dolayı balık tüketemeyenler için iyi bir alternatiftir. İçerdiği liften dolayı, bağırsakları çalıştırır ve kabızlığı önler. Ayrıca içerdiği çözünür lif ile hipoglisemik etkiye sahiptir. Serum kolesterolünü düşürür. Yetersiz Omega 3 yağ asitleri alımında; yavaş büyüme, görme zayıflığı, öğrenme yeteneğinde zayıflık, kol ve bacaklarda uyuşukluk hissi ve davranış değişiklikleri görülür, kardiyovasküler hastalıklara karşı savunma azalır. Fareler üzerinde yapılmış bir çalışmada keten tohumu içeren diyetle beslenen farelerin kan HDL kolesterol (iyi kolesterol) ve trigliserit seviyelerinin sabit, LDL kolesterol (kötü kolesterol) seviyesini azalttığı görülmüştür.
